1960 жылы Алма-Ата қаласындағы Абай атындағы алаңда Абай Құнанбаевқа ескерткіш орнатылды. Авторлары ретінде мүсінші Х.И.Наурызбаев және сәулетші И.И.Белоцерковский атанды.
Ескерткіштің жалпы биіктігі — 13 м. Мүсін қоладан құйылған. Тұғырдың пішіні — трапеция тәрізді, қызыл граниттен жасалған. Абай бейнесі — қозғалыста берілген. Сол қолына кітабын қысып ұстап, ал оң қолында иығына жамылған өңірі ашық желбегей шапанның етегін ұстап, терең ой үстінде келе жатқан сәті бейнеленген. Ойшылдың бас пішіні көлемді орындалған. Көзқарасы болашаққа ұмтылған. Ақынның философиялық көңіл-күйі, оның жеке тұлғасының бірегейлігі фигураның монументтілігін айрықша білдіріп, ескерткіштің, пластикалық шешімінің бүтіндігін көрсетеді. Абай өмірдің жаңа тұжырымдамасының иесі, өзін тапқызған ортадан жоғары тұрған тұлға еді. Ағартушы адам қоғамын адал және ақылды, ілгерінді дамып келе жатқанын көргісі келді. Адамды «ақыл-ой, ғылым, ерік» биіктетін қоғамның ілгерінді дамуына ұмтылу Абай шығармашылығының басты бағыттарының бірі болып табылады.
Шығармашылығы
Абайдың барлық шығармашылығы әрекетсіз бос жүру, жалған ұятпен келуспеушілік идеяларына толы. Оның пікірінше, адамның мінезі тек қиындықтарға қарсы күресте, осы қиындықтарды жеңу арқылы шыңдалуы тиіс. Абай мәдени даму, халық бақыты, халықтар арасындағы достық үшін күрескерлердің алғашқы қатарына шығып отыр. Ол өз халқының мәдениетіне бағалы үлес қосып, қазақ әдебиетінің демократиялық бағытын белгіледі. Абай Құнанбаев жаңа, жасампаз, әлеуметтік өткір поэзияны құрып, шын мәнінде, әдеби тілдің негізін қалаушысы болды. Өзіне тән адалдық пен құштарлық қасиеттерімен ол өз халқын, мәдениетін, ана тілін шыңайы жақсы көрген. Абай шығармаларындағы халықты ағарту тақырыбы үлкен әлеуметтік үнге ие болды. Білім таратуда ақын адамдарды әлеуметтік зұлымдықтан босату құралын көрді. Абай халық бұқарасының шығармашылық күштеріне терең сенді және қоғамдық өмірдің қазіргі жағдайында халық бұқараларының өз еңбегінің жемісін толық пайдалануға мүмкіндігі жоқ екенін түсінді.
Абайдың атақты туындысы — 45 қысқа нақыл сөздерден немесе философиялық трактаттан тұратын «Қара сөз» прозалық поэмасы болды. Бұл «Қара сөзде» этникалық қазақтардың тарих,