1931-1933 жылдардағы ашаршылық құрбандарына ескерткіш Қабанбай батыр және Наурызбай батыр көшелерінің қиылысында Қарағайлы гүлбағында орнатылған.
1918-1933 жылдар аралығында Қазақстанда әртүрлі мәліметтер бойынша 3 миллионнан астам адам қаза тапты, оның ішінде 1931-1933 жылдар аралығында 1,7 миллионға жуық адам қаза тапты. 1937-1938 жылдардағы қуғын-сүргін құрбандары 100 мыңнан астам қазақстандық болды.
1925 жылы Қазрайкомның бірінші хатшысы болып белгілі БКП (б) қайраткері Филипп Голощекин тағайындалды. Ол өз басқаруының алғашқы екі жылын (1925-1927 жж.) қазақ өлкесінде өткізеді. Сол кезде қазақтардың басым көпшілігі жартылай көшпенділер болды. 1926 жылғы санақ бойынша қазақтардың төрттен бірі отырықшы халық болды, қазақтардың 6%-ы жыл бойы көшіп жүрген, ал 65%-дан астамы жартылай көшпенділер болды (тек жазда ғана көшіп отырған). Осы жылдары адамдардан мал, мүлік алынып, милиция айдауылымен «отырықшы нүктелеріне» бағыттады. Колхоздардың қажеттіліктері үшін реквизицияланатын малды сол жерде сойған, өйткені бір жерде жиналған үлкен табынды азықтандыру мүмкін емес еді. 1933 жылға қарай 40 млн. мал басының оннан бір бөлігі қалды. Мұндай іс-әрекеттерден бірінші кезекте қазақтар зардап шекті, себебі мал, олардың негізгі азықтанудың жалғыз көзі болған.
Қазақстандағы алғашқы іс-шара 1928 жылдың көктемінде және 1928 жылдың күзінде өткізілген тәркілеу болды
Тәркілеуге 4,5 миллионға жуық мал басы (ірі қара малға қайта есептегенде) алынған 11 260 шаруашылық кірді. Голощекиннің пікірінше, Кеңес өкіметінің алғашқы ойы екі есе ауқымды болған және шаруашылықтарды 15 миллион басқа дейін тәркілеуге жиналған (1920 жылдардың статистикасына сәйкес, ірі қара малға аударғанда) және «бай-жартылай феодалдар» үшін мал басының жалпы саны шаруашылыққа 150 бастан артық емес құрауы тиіс болатын. Бірақ 1928 жылдың тәркілеу жоспарын бекіту кезінде ВКП(б) ОК Голощекинды тоқтатып басқа нормаларды бекітті: 400 бас — көшпелі шаруашылықтар, 300 — жартылай көшпелі, 150 — отырықшы. Тәркілеуге жататын шаруашылықтардың жалпы саны 7000-ға дейін төмендеген.
Нәтижесінде, 1931-1933 жылдары 1 млн. адамнан (Роберт Конквесттің бағалауы бойынша) 1,75 млн.адамға дейін (Абылхожин, Козыбаев және Татимовтың бағалауы бойынша) қайтыс болады. 1 миллионға жуық қазақтарды Ресей Федерациясының шекаралас Қазақ АКСР өңірлеріне, соның ішінде Қырғыз АКСР, Қарақалпақ АКСР, Саратов, Сталинград және Орта Еділ өлкелеріне, Орынбор, Челябинск, Омбы облыстарына, сондай-ақ Батыс Сібір өлкесіне көшіруге мәжбүр болды.
Елбасының Жарлығына сәйкес, 1997 жылдан бастап 31 мамыр саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу күні болып жарияланды.
